ΣτΕ: Αντισυνταγματική η λειτουργία καταστημάτων τις αργίες

Η αργία της Κυριακής καθιερώθηκε για πρώτη φορά το 1909 με νόμο για τα καταστήματα εκτός από ορισμένες κατηγορίες όπως είναι κέντρα διασκεδάσεως, εστιατόρια, ταβέρνες, ζαχαροπλαστεία, καφενεία, τουριστικών ειδών κ.α.

Υπενθυμίζεται ότι τον Σεπτέμβριο του 2014 η Ολομέλεια του ΣτΕ με πρόεδρο το Σωτήρη Ρίζο (στο μεσοδιάστημα συνταξιοδοτήθηκε) και εισηγήτρια τη σύμβουλο Επικρατείας Μαρία Καρακανώφ (στο μεταξύ προήχθη σε αντιπρόεδρο του ΣτΕ) με απόφαση του Τμήματος Αναστολών είχε «παγώσει» προσωρινά την επίμαχη υπουργική απόφαση, μέχρι να εκδοθεί η οριστική απόφαση της Ολομέλειας, η οποία και τώρα εκδόθηκε.

Συγκεκριμένα με την υπ΄ αριθμ. 100/2017 απόφασή της Ολομέλειας του ΣτΕ κριθηκε ότι η νομοθετική εξουσιοδότηση στον υπουργό Ανάπτυξης να εκδίδει απόφαση για τη λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές σε 3 τουριστικές περιοχές, «χωρίς συγκεκριμένο προσδιορισμό» είναι αντίθετη στο άρθρο 43 του Συντάγματος που επιτάσσει για παρόμοια θέματα να εκδίδονται Προεδρικά Διατάγματα και όχι υπουργικές αποφάσεις.

Όπως επισημαίνεται στην απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ η υπουργική απόφαση κρίθηκε μη νόμη και ακυρώθηκε!Και αυτό, σημειώνεται στην δικαστική απόφαση ανεξαρτήτως των λόγων οι οποίοι αναφέρονται στο δικαίωμα της θρησκευτικής ελευθερίας των Χριστιανών το θρήσκευμα πολιτών.

Στην απόφαση του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου της γίνεται αναφορά στα συνταγματικά δικαιώματα των εργαζομένων και των πολιτών, σε σχέση με την αργία της Κυριακής και τονίζεται πως:

«Το Σύνταγμα κατοχυρώνει για τους πάσης φύσεως εργαζομένους και απασχολούμενους (ελεύθερους επαγγελματίες, κ.λπ.) το δικαίωμα ελεύθερου χρόνου και της απόλαυσης του ατομικού και τους από κοινού με την οικογένεια τους, ως τακτικό διάλειμμα της εβδομαδιαίας εργασίας.Το διάλειμμα αυτό υπηρετεί την υγεία και την ομαλή ανάπτυξη της προσωπικότητας του ατόμου με τη φυσική και ψυχική ανανέωση που προσφέρει η τακτική αργία στον εργαζόμενο άνθρωπο εντός της κάθε εβδομάδας (άρθρο 5 και 21 Συντάγματος).

Συναφώς, προσφέρει και την δυνατότητα οργάνωσης της κοινωνικής και οικογενειακής ζωής του θέματα για τα οποία μεριμνά επίσης το Σύνταγμα (άρθρο 21). Περαιτέρω το ως άνω δικαίωμα προσλαμβάνει πρακτική αξία για τους εργαζόμενους όταν αυτοί δύνανται μόνοι ή από κοινού με την οικογένεια τους να μετέχουν στην συλλογική ανάπαυλα μιας κοινής αργίας ανά εβδομάδα, ως τέτοια ημέρα έχει επιλεγεί κατά μακρά παράδοση, τόσο στην Ελλάδα όσο και στα λοιπά κράτη της Ευρώπης, η σχετιζόμενη με την Χριστιανική θρησκεία».

Επισημαίνεται ότι με τους νόμους 4177/2013, 4208/2013 και 4254/2014 προβλέφθηκε ότι με απόφαση του υπουργού Ανάπτυξης θα ορίζονται 3 τουριστικές περιοχές της χώρας, που θα επιτρέπεται πιλοτικά για ένα χρόνο η προαιρετική λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων τις Κυριακές, χωρίς να απαιτείται για αυτό η έκδοση απόφασης του αντιπεριφερειάρχη.

Μετά από αυτές τις διατάξεις εκδόθηκε η από 7.7.2014 απόφαση του υπουργού Ανάπτυξης με την οποία επιτράπηκε πιλοτικά για ένα χρόνο η προαιρετική λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων τις Κυριακές στις νομαρχίες:

1) Αττικής: α) Ιστορικό κέντρο Αθηνών και β) Δήμος Ραφήνας-Πικερμίου,
2) Κεντρική Μακεδονία: α) Ιστορικό κέντρο Θεσσαλονίκης και β) Χαλκιδική
3) Νότιο Αιγαίο: Οι Δήμοι: α) Ρόδου, β) Κω, γ) Σύρου Ερμούπολης, δ) Μυκόνου και ε) Θύρας.

Στη συνέχεια προσέφυγαν ΣτΕ η Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου, η Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών – Βιοτεχνών – Εμπόρων Ελλάδος, η Ομοσπονδία Ιδιωτικών Υπαλλήλων Ελλάδος, ο Εμπορικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης και 20 καταστηματάρχες και έμποροι και ζητούσαν να ακυρωθεί ως αντισυνταγματική και παράνομη η επίμαχη υπουργική απόφαση.

Παράλληλα, παρέμβαση υπέρ της εφαρμογής της υπουργικής απόφασης, έκαναν στο ΣτΕ οι: 1) Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ), 2) Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, 3) Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Λιανικής Πώλησης Ελλάδος και 4) Επιτροπή Ανταγωνισμού.