Η Ευρώπη μετά το Brexit στη δεύτερη μέρα εργασιών της Συνόδου

Η «Διακήρυξη» για το μέλλον

Συνεχίζονται για δεύτερη μέρα οι εργασίες της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ, αυτή τη χώρα χωρίς την Βρετανία. Επί τάπητος η προετοιμασία της «Διακήρυξης της Ρώμης», του κειμένου που θα δοθεί στη δημοσιότητα στην επέτειο των 60 ετών από τη Συνθήκη της Ρώμης.

Ωστόσο, η ένταση θα παραμείνει, την επομένη της εκλογής του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ για δεύτερη θητεία, παρά την σφοδρή αντίδραση της Πολωνίας, η οποία πλέον κάνει λόγο «για επικίνδυνο προηγούμενο».

Ο πρώην πρωθυπουργός της Πολωνίας εξελέγη με 27 έναντι μίας αρνητικής ψήφου, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, που επιβεβαίωσαν τη συντριπτική υποστήριξη των χωρών της ΕΕ, με επικεφαλής την Γερμανία και την Γαλλία, προς το πρόσωπο του Ντόναλντ Τουσκ.

Σε αντίποινα, η Πολωνία αποφάσισε να «μη αποδεχθεί τα συμπεράσματα αυτής της Συνόδου» προειδοποίησε η πρωθυπουργός Μπεάτα Σίντλο.

Στο τελικό ανακοινωθέν της Συνόδου, που αφορά επίσης θέματα όπως η μετανάστευση, η οικονομία, η άμυνα ή η κατάσταση στα δυτικά Βαλκάνια, υιοθετούνται εξ ονόματος του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, «με την υποστήριξη των 27 χωρών μελών», σε ένα σχήμα που νομικά δεν δεσμεύει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καθαυτό, αφού δεν υπάρχει ομόφωνη έγκριση.

Αυτό το κείμενο δεν συγκέντρωσε συναίνεση για λόγους που δεν έχουν σχέση με την ουσία, αναφέρεται στην πρώτη σελίδα.

Ορισμένες χώρες, όπως το Λουξεμβούργο και το Βέλγιο, εξέφρασαν τη βαθιά τους δυσαρέσκεια για το γεγονός ότι ένα «εσωτερικό» πρόβλημα έχει ως αποτέλεσμα το «μπλοκάρισμα» της Ένωση, δήλωσε ευρωπαϊκή πηγή.

«Προσταγή του Βερολίνου»

Η εθνικιστική, υπερσυντηρητική κυβέρνηση του Κόμματος Δικαίου και Δικαιοσύνης που κυβερνά στη Βαρσοβία, που θεωρεί τον Ντόναλντ Τουσκ πολιτικό εχθρό, χαρακτήρισε «επικίνδυνο προηγούμενο» την ψηφοφορία, που κατά τη γνώμη της αγνοεί την βούληση ενός κράτους-μέλους, που τυχαίνει να είναι και η χώρα καταγωγής του υποψηφίου.

«Γνωρίζουμε πλέον ότι πρόκειται για μία Ευρωπαϊκή Ένωση υπό τις προσταγές του Βερολίνου», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών της Πολωνίας Βίτολντ Βασικόφσκι στο wpolityce.pl.

Η Βαρσοβία προσάπτει στον Ντόναλντ Τουσκ ότι καταχράσθηκε την εξουσία του εμπλεκόμενος «προσωπικά» στην πολιτική ζωή της Πολωνίας, όπου σειρά μεταρρυθμίσεων που εισήγαγε η πολωνική κυβέρνηση επικρίθηκαν σφοδρά από τις Βρυξέλλες ως παραβιάσεις του κράτους δικαίου.

Ωστόσο, η στάση της Βαρσοβίας δεν αλλάζει τίποτε στην επανεκλογή του Τουσκ. «Επιτύχαμε ένα καλό αποτέλεσμα αν και δεν έχουμε ομοφωνία. Αλλά ανανεώσαμε τη θητεία του προέδρου του Συμβουλίου. Με αυτό μπορούμε να εργασθούμε», δήλωσε μετά την ψηφοφορία η καγκελάριος της Γερμανίας Ανγκελα Μέρκελ.

Εμφανώς επηρεασμένος από το επεισόδιο, ο Ντόναλντ Τουσκ δήλωσε ότι θα κάνει «ό,τι είναι δυνατόν για να κάνει την ΕΕ καλύτερη, συνεργαζόμενος με όλα τα κράτη μέλη , χωρίς εξαιρέσεις».

«Και πώς θα επικοινωνείτε με την κυβέρνηση» στην Βαρσοβία;» , ρώτησε τον Ντόναλντ Τουσκ ένας δημοσιογράφος. 

«Στα πολωνικά», του απάντησε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ο οποίος θα συνεχίσει το έργο του συντονιστή των ευρωπαϊκών συνόδων κορυφής και του καθορισμού των πολιτικών προτεραιοτήτων της ΕΕ μέχρι τον Νοέμβριο 2019.

Ο Ντόναλντ Τουσκ, όπως και η αντίπαλός του Πολωνή πρωθυπουργός Μπεάτα Σίνλτο, εκφράζουν τη βούληση να υπερασπισθούν την ενότητα της Ευρώπης, θέμα των συνομιλιών των ευρωπαίων ηγετών κατά τη σημερινή δεύτερη ημέρα της συνόδου κορυφής, οι οποίες θα διεξαχθούν χωρίς το Ηνωμένο Βασίλειο.

Μετά την υπόθεση Τουσκ, οι 28 συζήτησαν το θέμα της εμπορικής πολιτικής της ΕΕ, η οποία επλήγη από την λαϊκή αντίδραση κατά των συμφωνιών ελευθέρου εμπορίου, κυρίως της συμφωνίας με τον Καναδά (CETA) και της συμφωνίας που τελεί υπό διαπραγμάτευση με τις ΗΠΑ (TTIP).

Πολλές ταχύτητες

Την Παρασκευή, χωρίς την Τερέζα Μέι, οι «27» θα αφιερώσουν το πρωινό στην προετοιμασία της «Διακήρυξης της Ρώμης», που θα δώσουν στη δημοσιότητα στην επέτειο των 60 ετών από τη Συνθήκη της Ρώμης.

Κεντρική ιδέα του κειμένου θα είναι η διατήρηση της ενότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης μετά το Brexit.

Όμως η ιδέα ενός ευρωπαϊκού μέλλοντος πολλών ταχυτήτων, κυριαρχεί στις συζητήσεις. Υποστηρίζεται κυρίως από την Γερμανία και την Γαλλία, που επιδιώκουν την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας χωρίς τα εμπόδια που θέτουν οι απρόθυμες ευρωπαϊκές χώρες.

Άλλες χώρες ανησυχούν μήπως εξελιχθούν σε μέλη της δεύτερης ζώνης/ταχύτητας της Ένωσης. Αυτές είναι κυρίως οι χώρες της ομάδας του Visegrad (Πολωνία, Ουγγαρία, Τσεχία, Σλοβακία, διεύρυνση προς ανατολάς του 2004), που έχει αναδειχθεί τους τελευταίους μήνες συγκροτώντας μπλοκ , αρχικά, κατά της μεταναστευτικής/προσφυγικής πολιτικής της ΕΕ.